Houben de agardar aínda uns anos para
comprender, na súa xusta medida, o que significaban aquelas palabras. Si,
explicáronme decontado que foran os emigrantes do Valadouro os que
contribuíran, co seu traballo e o seu esforzo, a financiar a escola da parroquia
onde nacín. Mais, hai que achegarse en detalle ao traballo dos nosos emigrantes
para comprender o seu verdadeiro calibre. Galiza non sería a que é –nin O
Valadouro e Alfoz tampouco− sen o traballo e as achegas dos nosos emigrantes.
Esquecemos a miúdo o feito de que os
emigrantes non marchaban para A Habana para gañar cartos cos que construír
escolas ou arranxar igrexas. Non, marcharon para Cuba coa esperanza de
abrírense un camiño que a súa Terra lles negaba. E foi alí, unha vez asentados,
que atoparon tempo para xuntárense e, comprometendo o seu capital, poder
traballar en conxunto pola súa terra natal.
Para os emigrantes a distancia non era
causa de esquecemento da súa terra natal. Pero, será para nós a distancia
(neste caso temporal) motivo para esquecérmonos do seu labor? Non debería, mais
adoitamos esquecer o noso pasado –mesmo o máis inmediato− con moita facilidade.
Hai xa algúns anos publiquei un artigo na revista Búsola, da Casa da Cultura do Valadouro, no que lembraba o gran
labor dos nosos emigrantes. Nel afirmaba que acostumamos lembrar a golpe de
aniversario e conmemoración. Aínda así, a celebración, en 2007, do centenario
da sociedade El Valle de Oro, que
xuntaba na Habana os emigrantes do Valadouro e de Alfoz, pasou nos concellos do
Val con bastante máis pena que gloria. E disto somos culpábeis todos, mais se
cadra aínda o somos máis aos que a estes temas nos dedicamos.
Houbo algún artigo máis publicado na prensa local, como o que apareceu en setembro de 2006 no xornal A voz do Masma. A maiores, o autor destas liñas participou, en agosto de 2007, nunhas xornadas de historia local organizadas pola asociación "A Pomba do Arco" de Foz, cun relatorio sobre a historia da sociedade El Valle de Oro. A intervención nestas xornadas quedou reflectida en novas aparecidas en El Progreso e La Voz de Galicia. En todas estas actividades sempre insistín na necesidade de traer á actualidade o inmenso traballo realizado polos emigrandes do Valadouro en Cuba, facendo fincapé no acaído dun xusto recoñecemento e homenaxe.
Houbo algún artigo máis publicado na prensa local, como o que apareceu en setembro de 2006 no xornal A voz do Masma. A maiores, o autor destas liñas participou, en agosto de 2007, nunhas xornadas de historia local organizadas pola asociación "A Pomba do Arco" de Foz, cun relatorio sobre a historia da sociedade El Valle de Oro. A intervención nestas xornadas quedou reflectida en novas aparecidas en El Progreso e La Voz de Galicia. En todas estas actividades sempre insistín na necesidade de traer á actualidade o inmenso traballo realizado polos emigrandes do Valadouro en Cuba, facendo fincapé no acaído dun xusto recoñecemento e homenaxe.